Listen Live: 

प्रधानमन्त्रीको उपस्थितिमा कुमाल समुदायले गोलाघाटमा ‘माघे सक्राति’ मनाउदै

Radio Chitwan
बिहिबार, पुस २६, २०८०

चितवन । कुमाल समुदायले ‘माघे सक्राति’ पर्व विशेष उत्सवका साथ मनाउने भएका छन् । कुमाल समाज नेपालको आयोजनामा देशभरका कुमाल एकै स्थानमा जम्मा भएर हर्स उल्लासका साथ माघे सक्राति पर्व मनाउन लागेको हो । पुस २८, २९ र माघ १ गते चितवनको भरतपुरस्थित पर्यटकीय क्षेत्र नारायणी र राप्ती नदीको सङ्गमस्थल गोलाघाटमा महोत्सवकै रुपमा पर्व मनाउन लागेको समाजका केन्द्रीय अध्यक्ष तेलबहादुर कुमाल विशालले जानकारि दिए । उत्सवमा सांस्कृतिक कार्यक्रमसहित मौलिक वेशभूषा प्रदर्शन हुने जनाइएको छ । आफ्नो मौलिक घर, पाहुनाको स्वागत सत्कारका चाल चलनलाई पनि प्रदर्शन गरेर मौलिक संस्कृतिलाई प्रवद्र्धन र प्रदर्शन गरिने अध्यक्ष कुमालले बताए । अध्यक्ष कुमालका अनुसार कुुुमाल समुदायका लागि माघे सक्राति दसैँ, तिहारभन्दा पनि ठूलो पर्व हो । तर राजपत्रमा सम्बोधन हुन नसकेको गुुनासा गरे उनले भने, “अन्य समुदायको पर्वलाई राज्यले सम्बोधन गरेको तर कुमाल समुदायको पर्वलाई सम्बोधन नगरेकाले प्रधानमन्त्रीलाई नै सहभागी गराएर कुमालको पनि माघे सक्राति छ भनेर देखाउने र राजपत्रमा सम्बोधनका लागि पहल गर्न कार्यक्रम गरिएको हो ।” सो दिन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको उपस्थितिमा कुमाल समुदायले पहिलो पटक राष्ट्रिय रुपमा माघे सक्राति मनाउन लागको हो । कुमाल समुदाय देशका ७० वटा जिल्लामा एक लाख ३० हजार हाराहारीमा छन । थर बदल्ने कारणले कुमाल समुदाय कम भएको अध्यक्ष कुमालले बताए । उक्त कार्यक्रममा ७० जिल्लाबाट छ हजार मानिस सहभागी हुने बताइएको छ । महोत्सवमा कुमाल समुदायको मौलिक घर, खाना, वेशभूषा, नृत्य र राष्ट्रिय कलाकारको प्रस्तुतिसमेत रहने गरी तयारी भइरहेको छ । यस कार्यक्रमबाट लोप हुुदै गरेको कुमाल समुदायको संस्कृति संरक्षण गर्न सहयोग पुग्ने विश्वास गरिएको छ । प्रकृति पूजक कुमाल जातिले राष्ट्रिय पर्वको रुपमा माघे सक्राति मनाउनुको आफ्नै विशेषता र प्राकृतिक महत्त्व छ । खेतीबाली भित्रयाएपछि पुसमा पकाएर, माघमा खाने चलनको रूपमा प्रचलित छ । सूर्यनारायण पुस–माघदेखि उत्तरायण हुने कारणले प्रकृति पूजक जातिले नयाँ वर्ष शुरुवातको रूपमा मान्ने गर्दछन् । कुमाल जातीमा माघे सक्राति मौलिक संस्कृतिले भरिएको सबैभन्दा ठूलो पर्वको रूपमा लिइन्छ । यो पर्व ठुलो सक्राति पर्वका रूपमा बडो उत्साहका साथ मनाइन्छ । यस पर्वमा मासको दाल, चामल, बेसार, घिउ मिसाइएको खिचडी खाने चलन छ। सक्रातिको बिहानै घरको मुलि खोलामा गएर नुहाउने र घरमा आइ पितृको नाममा पानी दिने र कुखुरा काटेर चामल र रगतमा मुछेको टीका लगाइदिने परम्परा छ । छोरी कुटुम्बलाई घरमा बोलाएर पुज्ने समत गरिन्छ । कुखुरा सुँगुरको मासु, माछा, सेल रोटी, फुलौरा, भाते जाँड, साथमा अन्य मिठामिठा परिकार, प्राकृतिक फल÷कन्दमुल तरुल, पिडालु, सखरखण्ड लगायतका खानेकुराहरु खाने चलन छ। माघे सक्रातिमा हेम्फाइ नाच नाच्ने चलन पनि रहेको छ । दास प्रथा अन्त्य भएको दिनको रुपमा कुमाल समुदायको माघे संक्रान्ति भुमी पुत्र कुमाल समुदायले माघे संक्रान्ति पर्वलाई दास प्रथाको अन्त्यको दिनको रुपमा समेत मनाउने गर्र्छ । जिम्दार प्रथामा धेरै जसो कुमालहरु अरुको घरमा काम गर्न बस्ने गर्दथे । सम्पूर्ण जग्गा जमिन जिम्दारको हातमा हुन्थ्यो । जसका कारण पनि अरुको घरमा हली बस्नुपर्ने बाध्यता थियो । माघे संक्रान्तिकै दिन हली राख्ने र फुकुवा गरिने हुनाले यो दिनलाई मुक्तिको दिन वा स्वतन्त्रताको दिनको रुपमा हेरिने गरिएको छ । यस दिन घरमा काम गरिरहेको हलीले काम छोडेर नजावस भनेर जिम्दारले मिठा–मिठा भोजन समेत खुवाउने प्रचलन थियो । कुमाल पहिचान संस्कार र संस्कृृतिमा कलम चलाउदै आउनुभएका राम सिंह कुमालका अनुसार ‘एक वर्षको लागि हली राखिन्थ्यो । यसै दिनमा नै जिम्दारको घरमा अर्को वर्षका लागि काम गर्न बस्ने कि नबस्ने भन्ने कुराको छिनोफानो हुन्थ्यो । फकाउनको लागि पनि मिठा–मिठा खाने कुराहरु खुवाउने चलन थियो ।’ हलीबाट मुक्त भएकाहरुले भने सबै चेलीबेटीहरुलाई बोलाएर रमाइलो गर्ने प्रचलन रहेको उनले बताए । मुसो खन्ने चलन मुसो खन्ने चलन कुमाल जातिमा पहिला देखिनै चलेको चलन हो । विशेषगरी गाईगोठमा रहेकाहरुले मिलेर मुसो खन्ने गर्दथे । मुसो खन्ने चलनमा मुसोको दुलाबाट धान निकालेर संकलन गरिन्छ । यसरी संकलन गरिएको धानलाई कुटेर माघे संक्रान्तिको लागि जाँड बनाउने प्रचलन रहेको कुमाल समाज सुधार समितिका केन्द्रीय सदस्य खुस बहादुर कुमालले जानकारी दिए । माघे संक्रान्तिको रातमा एक ठाउँमा जम्मा भई रोधी बस्ने र त्यही रात नै मन मिलेका जोडीहरु भागेर विवाह गर्ने प्रचलन समेत कुमाल समुदायमा रहेको छ । यस्तै यो पर्वमा धानको सिला खोज्ने प्रचलन पनि कुमाल समुदायमा छ । धान काटेपछि गोठालाहरुलाई सिला खोज्ने विशेष जिम्मेवारी दिइन्छ । उनीहरुले खोजेको सिलालाई एक ठाउँमा जम्मा गर्ने र मिलमा कुटेर निकालिएको चामलले जाँड पकाउने चलन छ । यो जाँड संक्रान्तिको दिनमा नै खाने चलन छ । खिचडी र अचारको परिकार यस दिन अन्य समुदायले विशेष गरेर घिउ, चाकु, तिलको लड्डु र तरुललाई मुख्य परिकार बनाएर खाने गर्छन । तर कुमाल समुदायले भने खिचडी र अचार बनाएर खाने गर्दछन् । यो दिन थरिथरिका अचार बनाउने गरिन्छ । विशेषगरी खुर्सानीको अचार धेरैको रोजाइमा पर्ने भएकाले सबैले यो अचार बनाएर खाने गर्छन । यसका साथै यो पर्वमा गङगटा, चिचर, माछा, घोङ्गी, तरुल, पिडालु पनि कुमाल समुदायको मुख्य परिकार हुन् । पितृको सम्झना माघे सक्रातिका दिन गंगासागरमा गरिने स्नानलाई महास्नान भनिन्छ । सोही अनुसार यस दिन प्रकृति पुजक कुमाल समुदायका मानिसहरु नदीमा स्नान गरी पितृलाई सम्झी पूजा गर्ने गर्छन । साथै यो पर्वमा चेलीबेटी पुज्ने समेत गरिन्छ ।

आन्य समाचारहरु:-
February 12, 2025
लगानी बोर्डका सिईओ ज्ञवालीसँग मेयर रेग्मीको भेट, शक्तिखोर औधोगिक क्षेत्रबारे छलफल

कालिका, माघ ३० । पूर्वी चितवनको कालिका नगरपालिकाका मेयर विनोद रेग्मीले प्रस्तावित शक्तिखोर औधोगिक क्षेत्र तथा कालिका नगरपालिकाको समग्र बिकासको बारेमा लगानी बोर्डका सिईओ सुशिल ज्ञवालीसँग भेट गरी छलफल गरेका […]

February 5, 2025
कालिकामा स्थानीय विपद् तथा जलवायु उत्थानशील योजना

चितवन, माघ २३ । चितवनको कालिका नगरपालिकाले स्थानिय विपद् तथा जलबायु उत्थानशील योजना, कार्यढाँचा अध्यावधिकका लागि सुचना संकलन गरेको छ ।  विपद् तथा जलबायु उत्थानशील योजना, कार्यढाँचा अध्यावधिकका लागि  स्थानीय […]

January 28, 2025
कालिकामा वडागत फाइल सूची तयारी कार्यशाला

रत्ननगर । कालिका नगरपालिकामा बालमैत्री स्थानीय शासन (सिएफएलजी)का आधारमा कागजात व्यवस्थापनका लागि वडागत फाइल सूची तयारीसम्बन्धी कार्यशाला सम्पन्न भएको छ । कालिका नगरपालिकालाई २०८३ असोज मसान्तभित्र बालमैत्री स्थानीय शासन घोषणा […]

January 28, 2025
रत्ननगर १२ मा नकआउट फुटबल सुरु

रत्ननगर नगर पालिका वडा नं० १२ डाफे मुनाल टोल स्थित सालघारी एफ.सि क्लब को आयोजना मा यहि माघ १४ गते देखि माघ २५गते सम्म बागदेवि खेल मैदान रत्ननगर १२ मा […]

रेडियो चितवन अन्लाईन
" पौरखीको बोली "

सम्पर्क:

+९७७ - ०५६ ५६२६०६
+९७७ - ०५६ ५६२६०७
रत्ननगर २ , आदर्श टोल, टाडी चितवन
प्राबिधिक : 
अन्जन थापा मगर
अध्यक्ष : 
राजेन्द्र कुमार श्रेष्ठ
स्टेशन प्रबन्धक : 
रमेश राना मगर
बिज्ञापनको लागि बजार प्रमुख तिलक थापा मगर :
 ०५६-५६२६०७, ९८४५०५६२२८
copyright © 2022 radiochitwanonline.com
map-markerclock linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram