Listen Live: 

बच्चाहरुमा क्यान्सरको समस्या

Radio Chitwan
शुक्रबार, फाल्गुन ५, २०७९

चितवन,फागुन ५–

मानव शरीरमा क्यान्सर रोगको जोखिम बढाउने धेरै कारक तत्वहरु छन् । त्यसमा हाम्रो खानपिन र जीवनशैलीसँग जोडिएका कुराहरुलाई प्रमुख मानिन्छ ।

हामीमध्ये धेरैले सोच्ने गर्छौँ क्यान्सर रोग केवल वयस्कहरुलाई मात्रै लाग्ने गर्छ । तर, अहिले बच्चाहरुलाई पनि यो रोग देखिन थालेको छ । यो क्रम बढ्दो रहेको बी।पी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पताल भरतपुर चितवनका उप–निर्देशक एवं वरिष्ठ बाल क्यान्सर रोग विशेषज्ञ डा। कृष्ण सागर शर्माले जानकारी दिनुभयो ।

‘नेपालमा वर्षेनी करिब १५ सयको हाराहारीमा बच्चाको क्यान्सर हुन्छ भन्ने छ । विभिन्न अस्पतालमा उपचारमा आएका तथ्याङ्क हेर्दा ७०० देखि ८०० को बीचमा बच्चाको क्यान्सर देखिन्छ । हाम्रो अस्पतालमा मात्र प्रत्यक वर्ष साढे तीन सयको हाराहारीमा बच्चाको क्यान्सर आउने गर्छन् । यो भनेको एक्दम चाप हो’, उहाँले भन्नुभयो । बच्चाहरुमा सबै भन्दा बढी ब्लड क्यान्सरको समस्या देखिने गरेको डा। शर्माले बताउनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, ‘अहिले २५ जना बालबालिकाको क्यान्सर उपचार भैरहेको छ । जसमा १७ जना बालबालिकामा ब्लड क्यान्सर देखिएको छ । हाम्रो अस्पतालको तथ्याङ्कमा मात्र बच्चाहरुमा ब्लड क्यान्सर बढी देखिएको होइन । देशभरका जति पनि क्यान्सर उपचार गर्ने अस्पतालहरु छन् सबैको रेकर्डमा ब्लड क्यान्सरबाट बढि प्रभावित बालबालिकानै देखिन्छ ।’ बच्चामा हुने क्यान्सर र ठूलो मान्छेमा हुने क्यान्सरको कारण फरक रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

बच्चाको क्यान्सरलाई रोक्न नसकिनेमा डा। शर्माले जोड दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘यस्ता खालका क्यान्सर बाहिरको वातावरणले भन्दा पनि आमाको गर्भमै बच्चा बस्ने बेलाको वातावरणसँग सम्बन्धित छ । आमा बुबाको कति स्वस्थ्य शुक्रकिट र डिम्बबाट बच्चाहरु बन्दैछन् । त्यो प्रकृयामा नै कुनै कमजोरी भयो अथवा अस्वस्थ खालको भयो वा स्वस्थ हुँदा हुँदै पनि सेल डिभिजन हुँदै जाँदा जेनेटिक म्युटेसन आउन सक्छ कहिले काहिँ । हजारौ सेल डिभाइट हुँदा कुनै एक वा दुईटा सेल एब्नर्मल देखिन सक्छ । यो चिजबाट पछि गएर बच्चाको क्यान्सर हुन सक्छ । त्यसले गर्दा बच्चाको क्यान्सरलाई रोक्न सकिदैन । आमा बुबाबाट सर्ने रोग पनि होइन ।’

छिट्टै पत्ता गलाउन सकेको अवस्थामा वयस्कको भन्दा बालबालिकामा हुने क्यान्सरलाई निको पार्न सकिने उहाँले बताउनुभयो । ‘बच्चाहरु आफ्नो समस्या आफैले राख्न सक्दैनन् । आफ्नो उपचार आफै पनि गर्न सक्दैन । जसले गर्दा अझै पनि धेरै बच्चाहरु क्यान्सर अस्पतालमा आउन सकेको छैनन् । बच्चाको क्यान्सरको लक्षणलाई थाहा पाएर छिटो आउन सक्ने हो भने ठूलो मान्छेहरुमा भन्दा बच्चाहरुमा धेरै प्रतिशत निको पार्न सकिने हुनाले बच्चामा क्यान्सरको लक्षण छ भने जतिसक्दो छिटो बालरोग विशेषज्ञ अथवा क्यान्सर पत्ता लाग्ने ठाउँमा जाँदा ८० देखि ९० प्रतिशत बढीनै निको पार्न सकिन्छ,’ उहाँले भन्नुभयो । अहिलेसम्म भरतपुरको क्यान्सर अस्पतालबाट ७० प्रतिशत क्यान्सरका बिरामी बालबालिका निको पार्न सफल भएको डा। शर्माको भनाइ छ ।

सन् २०२२ को तथ्याङ्क अनुसार बी। पी। कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पताल भरतपुर चितवनबाट एक लाख ६५ हजार ५० जनाले क्यान्सरको परीक्षण गराएका थिए । त्यसमध्ये ६१ हजार ७१५ पुरुष रहेका छन् भने महिला एक लाख ती हजार २७५ जना रहेको अस्पतालका वरिष्ठ प्रशासक गृहीनारायण महतोले बताउनुभयो । परीक्षण गराएकामध्ये छ हजार ४४६ जनालाई क्यान्सर देखिएको थियो । जसमा पुरुष दुई हजार ८७२ र महिला तीन हजार ५७४ जना रहेका थिए ।

क्यान्सर देखिएकामध्ये ९ वर्षमुनि उमेर समूहका ८४ जनामा ब्लड क्यान्सर देखिएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । १४६ बालबालिका मध्ये उनीहरुमा क्यान्सर देखिएको हो । त्यस्तै १० देखि १४ वर्षका ९५ जनामध्ये ४४ जनामा ब्लड क्यान्सर देखिएको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । सबै उमेर समूहका गरी ब्लड क्यान्सरका ४१० जना बिरामी थिए ।

बच्चालाई धेरै हुने क्यान्सरका प्रकार

बच्चाहरुलाई हुने क्यान्सरमध्ये सबैभन्दा धेरैलाई ब्लड क्यान्सर हुने गरे पनि रक्षात्मक प्रणाली सँग सम्बन्धित ल्युकेमिया र लिम्फोमाको क्यान्सर पनि बच्चालाई धेरै हुने क्यान्सरमा पर्छन् ।

शरीरको अंगमा हुने क्यान्सरको कुरा गर्दा बोन क्यान्सर, किड्नी क्यान्सर र ब्रेन ट्युमरको समस्या धेरै भएको पाइन्छ । तर, सबैभन्दा धेरैलाई हुने ब्लड क्यान्सर नै हो ।

मस्तिष्क र स्पाइनलको ट्युमर

बच्चामा अधिकांश ब्रेन ट्युमर मस्तिस्काको तल्लो भागबाट सुरु हुन्छ । जस्तो सेरिबेलम वा ब्रेन स्टेम । यसको लक्षणमा प्रमुख हो टाउको दुख्ने, उल्टी आउने, नजर धमिलो देखिने, चक्कर आउने, उभिन वा चीजहरुलाई थाम्नमा समस्या हुने आदी ।

न्यूरो ब्लास्टोमा

यो छिट्टै सुरु हुन्छ र ठूलो हुँदै गएका भ्रुणको नर्व सेल्समा बढ्दै जान्छ । यो शिशुहरु र साना बच्चाहरुमा विकसित हुन्छ । यो ट्युमर आम रुपमा पेट सुन्निएको रुपमा सुरु हुन्छ र विस्तारै हड्डी दुख्ने, ज्वरो आउने लक्षण देखापर्छ ।

ल्युकेमिया अथवा ब्लड क्यान्सर

यो बोन म्यारो र रगतको क्यान्सर हो । ल्युकेमियाको केही लक्षणहरुमा हड्डी र जोर्नी दुख्ने, थकान, कमजोरी, छाला पँहेलो हुने, रक्तश्राव हुने, ज्वरो आउने र तौल घट्ने जस्ता पर्छन् । तिव्र रुपमा फैलने ल्युकेमियालाई छिटो भन्दा छिटो पहिचान गरेर उपचार गर्न महत्वपूर्ण छ । यस्तो भएन भने धेरै छिटो फैलिएर यसले ज्यानै लिन सक्छ ।

विल्म्स ट्युमर

यसलाई नेफ्रोब्लास्टोमा पनि भनिन्छ । यस प्रकारको क्यान्सर एक वा दुई मिर्गौलामा सुरु हुन्छ । यो खासगरि ६ वर्ष भन्दा कम उमेरको बच्चालाई हुने गर्छ । यो पेटमा सुन्निने वा गाँठोको रुपमा प्रकट हुन्छ । यसका अन्य लक्षणमा ज्वरो आउने, दुखाई, मतमत लाग्ने आदि समावेश छ ।

लिम्फोमा

यस प्रकारको क्यान्सर लिम्फोसाइट्स नामक प्रतिरक्षा प्रणाली कोषमा सुरु हुन्छ । यसले बोनम्यारो तथा अन्य अंगलाई पनि प्रभावित गर्छ । क्यान्सर भएको स्थानमा निर्भर हुने यसको प्रमुख लक्षणमा तौल कम हुने, ज्वरो आउने, पसीना, थकान, गर्धन दुख्ने आदी हुन्छ ।

रेब्डोमायोसारकोमा

यो क्यान्सर टाउको, गर्धन पेट पेल्भिस हात वा खुट्टा लगायत जहाँ पनि हुन सक्छ । यसको लक्षणमा सुन्निने, दुख्ने वा दुवै एकैचोटी हुन सक्छ । बच्चामा हुने ३ प्रतिशत क्यान्सर यो श्रेणीमा पर्छ ।

रेटिनो ब्लास्टोमा

बच्चालाई हुने क्यानसरमध्य रेटिनो ब्लास्टो पनि एक हो । यो बच्चाको आँखामा हुन्छ । यो ६ वर्ष भन्दा कम उमेरको बच्चामा हुने गर्छ । जब बच्चाको आँखामा प्रकाश पर्छ त्यतिखेर आँखाको नानी रातो देखिन्छ र यस प्रकारको क्यान्सरभएको बच्चामा आँखाको नानी सेतो वा गुलाबी हुँदै जान्छ । आँखाको एक फ्ल्यास फोटो लिएमा आँखामा एक सेतो चमक देखिन सक्छ ।

हड्डीको क्यानसर

यो क्यान्सर हड्डीबाट सुरु हुन्छ र बच्चाहरुलाई हुने क्यान्सरमा यस खालको क्यान्सर लगभग ३ प्रतिशत सम्म हुन्छ ।

यस्ता लक्षण देखिएमा सचेत हुनुहोस्

बच्चामा निम्न लक्षणहरु देखिएमा यसलाई गम्भिरतापूर्वक लिनुपर्छ । यी मध्ये कुनै पनि लक्षण बारम्बार देखियो भने वा लगातार यस्तो भैरहेको छ भने तुरुन्त डाक्टरसँग परामर्श गर्नुपर्छ ।
–निरन्तर देखिएका लक्षणहरुको बारेमा चिकित्सा सहायता प्राप्त गर्नुहोस् ।
–आँखामा सफा धब्बाहरु, दृष्टिहिनता देखिएमा विचार गर्नुहोस् ।
–पेट र कोख, टाउको गर्धन, टेस्टिज ग्रन्थि आदिमा भएका गाँठोहरुलाई ख्याल गर्नुहोस् ।
–ज्वरो, तौल घट्ने, खाना नरुच्ने, थकान, एकाएक चोट लाग्ने वा रक्तश्राव हुने पनि एक लक्षण हुन सक्छ ।
–हड्डि, जोर्नी पिठ्ँयुमा दुखाई र सजिलै फ्याक्चर भएमा सचेत हुनुहोस् ।
–बच्चाको व्यवहार, सन्तुलन र उसको चालमा परिवर्तन आएमा र टाउको दुख्ने भएमा पनि यो क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ ।

आन्य समाचारहरु:-
February 12, 2025
लगानी बोर्डका सिईओ ज्ञवालीसँग मेयर रेग्मीको भेट, शक्तिखोर औधोगिक क्षेत्रबारे छलफल

कालिका, माघ ३० । पूर्वी चितवनको कालिका नगरपालिकाका मेयर विनोद रेग्मीले प्रस्तावित शक्तिखोर औधोगिक क्षेत्र तथा कालिका नगरपालिकाको समग्र बिकासको बारेमा लगानी बोर्डका सिईओ सुशिल ज्ञवालीसँग भेट गरी छलफल गरेका […]

February 5, 2025
कालिकामा स्थानीय विपद् तथा जलवायु उत्थानशील योजना

चितवन, माघ २३ । चितवनको कालिका नगरपालिकाले स्थानिय विपद् तथा जलबायु उत्थानशील योजना, कार्यढाँचा अध्यावधिकका लागि सुचना संकलन गरेको छ ।  विपद् तथा जलबायु उत्थानशील योजना, कार्यढाँचा अध्यावधिकका लागि  स्थानीय […]

January 28, 2025
कालिकामा वडागत फाइल सूची तयारी कार्यशाला

रत्ननगर । कालिका नगरपालिकामा बालमैत्री स्थानीय शासन (सिएफएलजी)का आधारमा कागजात व्यवस्थापनका लागि वडागत फाइल सूची तयारीसम्बन्धी कार्यशाला सम्पन्न भएको छ । कालिका नगरपालिकालाई २०८३ असोज मसान्तभित्र बालमैत्री स्थानीय शासन घोषणा […]

January 28, 2025
रत्ननगर १२ मा नकआउट फुटबल सुरु

रत्ननगर नगर पालिका वडा नं० १२ डाफे मुनाल टोल स्थित सालघारी एफ.सि क्लब को आयोजना मा यहि माघ १४ गते देखि माघ २५गते सम्म बागदेवि खेल मैदान रत्ननगर १२ मा […]

रेडियो चितवन अन्लाईन
" पौरखीको बोली "

सम्पर्क:

+९७७ - ०५६ ५६२६०६
+९७७ - ०५६ ५६२६०७
रत्ननगर २ , आदर्श टोल, टाडी चितवन
प्राबिधिक : 
अन्जन थापा मगर
अध्यक्ष : 
राजेन्द्र कुमार श्रेष्ठ
स्टेशन प्रबन्धक : 
रमेश राना मगर
बिज्ञापनको लागि बजार प्रमुख तिलक थापा मगर :
 ०५६-५६२६०७, ९८४५०५६२२८
copyright © 2022 radiochitwanonline.com
map-markerclock linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram